Hamilelikte Kabızlık: Nedenleri, Belirtileri ve Etkili Tedavi Yöntemleri

Hamilelik dönemi, birçok kadının hayatında eşsiz ve heyecan verici bir deneyimdir. Ancak, bu özel süreç, vücuttaki pek çok fizyolojik değişikliğe de yol açar. Bu değişikliklerden biri de sindirim sistemi üzerinde gerçekleşir. Hamilelik sırasında, birçok anne adayı, sindirim problemleriyle karşılaşabilir. En yaygın sorunlardan biri ise kabızlık olarak öne çıkar.

Hamilelikte kabızlık, genellikle hormonlardaki değişim ve büyüyen rahmin bağırsaklara baskı yapması sonucu ortaya çıkar. Bu durum, sindirim sistemini yavaşlatabilir ve dışkının bağırsaklarda uzun süre kalmasına neden olabilir. Hamilelikte kabızlık, genellikle geçici bir durumdur ve çoğu zaman basit yaşam tarzı değişiklikleri ve doğal çözümlerle yönetilebilir. Ancak, bazı durumlarda kabızlık şiddetli hale gelebilir ve tedavi gerektirebilir.

Bu yazıda, hamilelikte kabızlığın nedenleri, belirtileri ve tedavi yöntemlerine dair kapsamlı bir rehber sunacağız. Ayrıca, bu durumu önlemek ve rahatlatmak için kullanabileceğiniz doğal yöntemler ve uzman tavsiyelerine de yer vereceğiz.

Hamilelikte Kabızlığın Nedenleri

Hamilelik, vücutta büyük değişimlerin yaşandığı bir dönemdir. Bu değişiklikler sadece duygusal ve fiziksel değil, aynı zamanda sindirim sistemi üzerinde de belirgin etkiler yaratır. Hamilelikte kabızlık, genellikle birkaç ana faktörün birleşimiyle ortaya çıkar. Bu faktörlerin başında hormonal değişiklikler, büyüyen rahmin bağırsaklara uyguladığı baskı ve beslenme alışkanlıkları yer alır.

Hormonal Değişiklikler

Hamilelik sırasında vücutta çeşitli hormonel değişiklikler yaşanır. Özellikle progesteron hormonu, bağırsak kaslarını gevşeterek sindirim sisteminin işleyişini yavaşlatır. Progesteronun artışı, bağırsakların hareketlerini engelleyebilir ve bu da dışkının bağırsaklarda uzun süre kalmasına neden olabilir. Ayrıca, bu hormonun etkisiyle bağırsakların daha yavaş çalışması, kabızlık gibi sindirim sorunlarının ortaya çıkmasına yol açar​.

Büyüyen Rahmin Bağırsaklara Baskı Yapması

Hamileliğin ilerleyen dönemlerinde, büyüyen rahim bağırsaklara baskı yapar. Bu baskı, dışkının geçişini zorlaştırır ve bağırsak hareketlerinin azalmasına neden olur. Rahmin büyümesi, sindirim sistemini fiziksel olarak sıkıştırarak bağırsak hareketlerinin verimli bir şekilde gerçekleşmesini engeller​. Bu durum, özellikle gebeliğin son trimesterlerinde daha belirgin hale gelir.

Gebelik Vitaminleri ve İlaçlar

Gebelik sürecinde, anne adaylarının sağlığı ve bebeklerinin gelişimi için çeşitli vitaminler ve mineraller kullanılır. Ancak, bazı gebelik vitaminleri, özellikle demir içeren takviyeler, kabızlık yapabilir. Demir, bağırsak hareketlerini zorlaştırarak dışkının geçişini engelleyebilir. Bu, hamilelikte kabızlık yaşayan birçok kadının karşılaştığı yaygın bir problemdir​.

Beslenme Alışkanlıkları

Hamilelikte beslenme, kabızlık sorununu doğrudan etkileyebilir. Yetersiz lif alımı, kabızlık için önemli bir faktördür. Lifli gıdalar, dışkının yumuşamasına ve bağırsak hareketlerinin düzenlenmesine yardımcı olur. Ancak, hamile kadınların çoğu, gün içinde yeterince lif almadığı için kabızlık problemleri yaşayabilirler. Ayrıca, düşük sıvı alımı da sindirimi zorlaştırabilir ve kabızlığı artırabilir​.

Hamilelikte Kabızlığın Belirtileri

Hamilelikte kabızlık, genellikle sindirim sistemi üzerinde belirgin değişiklikler yaratır. Bu durum, anne adayının yaşam kalitesini etkileyebilir. Kabızlık belirtileri, hafif rahatsızlıklardan ciddi problemlere kadar değişebilir. Hamilelikte kabızlığın başlıca belirtileri şunlardır:

Sert ve Zor Dışkılama

Kabızlığın en belirgin belirtisi, dışkının sertleşmesi ve dışkılamanın zorlaşmasıdır. Hamilelikte bağırsak hareketlerinin yavaşlaması sonucu, dışkı bağırsaklarda uzun süre kalır ve sertleşir. Bu, dışkılama sırasında ağrıya ve rahatsızlığa yol açabilir. Ayrıca, dışkının geçişi sırasında zorlanma, karın ağrısına neden olabilir​.

Şişkinlik ve Karın Ağrısı

Kabızlık, genellikle karında şişkinlik hissine yol açar. Bağırsakların yavaş çalışması ve dışkının geçişinin zorlaşması, gaz birikimine ve karın şişkinliğine neden olabilir. Bu durum, özellikle yemeklerden sonra daha belirgin hale gelir. Karın ağrısı da kabızlıkla birlikte sıklıkla görülür. Sindirim sisteminin yavaşlaması, rahatsızlık hissini artırabilir ve anne adayının gün boyunca daha fazla rahatsızlık hissetmesine yol açabilir​.

Yavaşlayan Bağırsak Hareketleri

Kabızlık, bağırsak hareketlerinin yavaşlamasına neden olur. Dışkılama sıklığı azalır ve bazen günlerce dışkılama yapılmaz. Bağırsakların geçici olarak çalışmaması, hamilelikte sıkça karşılaşılan bir sorundur ve genellikle hormonlardaki değişikliklerden kaynaklanır. Anne adayları, bu belirtilerle karşılaştıklarında sindirim sistemindeki bu yavaşlamayı fark edebilirler​.

Kabızlıkla Başa Çıkma Yöntemleri

Hamilelikte kabızlık, yaygın bir sorun olmasına rağmen genellikle basit yaşam tarzı değişiklikleri ve doğal çözümlerle hafifletilebilir. Anne adayları, kabızlıkla başa çıkabilmek için bazı etkili yöntemleri uygulayabilirler. İşte hamilelikte kabızlıkla başa çıkmak için kullanabileceğiniz bazı öneriler:

Diyet Değişiklikleri

• Lif Tüketimi: Lifli gıdalar, dışkının yumuşamasına ve bağırsak hareketlerinin düzenlenmesine yardımcı olur. Hamilelikte, sebzeler, meyveler, kepekli tahıllar ve baklagiller gibi lif açısından zengin gıdaların tüketimi önemlidir. Lifli gıdalar, dışkının hacmini artırarak bağırsakları çalıştırır ve kabızlığı hafifletir​.
• Bol Su İçmek: Yeterli sıvı alımı, dışkının yumuşamasına yardımcı olur ve kabızlıkla mücadelede en önemli faktörlerden biridir. Günde 8-10 bardak su içmek, kabızlığı önleyebilir ve sindirim sisteminin sağlıklı çalışmasına katkıda bulunur​.

Egzersiz ve Fiziksel Aktivite

Yürüyüş yapmak, yoga gibi hafif egzersizler ve düzenli fiziksel aktivite, sindirim sisteminin daha hızlı çalışmasını sağlar. Hamilelik sırasında fazla zorlamadan yapılan egzersizler, bağırsak hareketlerini uyararak kabızlığın önlenmesine yardımcı olabilir. Ayrıca, egzersiz yapmak, kabızlık nedeniyle oluşan karın şişkinliğini de hafifletebilir​.

Probiyotik Gıdalar

Probiyotikler, sindirim sistemi sağlığını iyileştiren ve bağırsak hareketlerini düzenleyen faydalı bakterilerdir. Yoğurt, kefir ve fermente sebzeler gibi probiyotik açısından zengin gıdaların tüketimi, bağırsak florasını dengeler ve kabızlıkla mücadelede önemli bir rol oynar​.

Tuvalet Alışkanlıkları

Tuvalet ihtiyacını ertelemeden gidin. Bağırsak hareketleri düzenli hale geldikçe, dışkılama ihtiyacı da artar. Ancak, tuvalete gitmeyi ertelemek bağırsak hareketlerini yavaşlatabilir. Bu nedenle, tuvalet ihtiyacınız geldiğinde ertelemeden gitmek, kabızlık sorununu önlemenize yardımcı olacaktır​.

Doğal Çözümler

Hamilelikte kabızlık için genellikle ilaçlardan önce doğal çözümler tercih edilir. Çünkü doğal yöntemler, hem anne adayı hem de bebek için daha güvenli olabilir. İşte hamilelikte kabızlıkla başa çıkmanıza yardımcı olabilecek bazı doğal çözümler:

Hafif Karın Masajı

Karın bölgesine saat yönünde yapılan hafif masaj, bağırsak hareketlerini uyarabilir. Bu yöntem, sindirim sistemini rahatlatarak dışkının geçişini kolaylaştırabilir. Karın masajı yaparken nazik olmanız ve aşırı baskı uygulamamanız önemlidir. Eğer bir sağlık uzmanından rehberlik alırsanız, masajın etkisini artırabilirsiniz​.

Bitkisel Çaylar

Bazı bitkisel çaylar, sindirim sistemini rahatlatmaya ve kabızlığı hafifletmeye yardımcı olabilir. Rezene çayı, sindirimi kolaylaştırıcı özelliklere sahiptir ve gaz sancılarını da azaltabilir. Zencefil çayı ise mideyi yatıştırarak bağırsak hareketlerini destekler. Ancak, herhangi bir bitkisel çözüm kullanmadan önce mutlaka doktorunuza danışmanızda fayda vardır, çünkü bazı bitkiler hamilelikte kullanıma uygun olmayabilir​.

Yulaf ve Meyve Tüketimi

Yulaf, lif açısından zengin bir gıda olup sindirim sistemini destekler. Sabahları yulaf ezmesi, kabızlıkla başa çıkmak için etkili bir kahvaltı seçeneğidir. Ayrıca, elma ve armut gibi meyveler de doğal laksatif etkisi gösterir. Bu meyveler, su içeriği yüksek olduğu için dışkıyı yumuşatır ve bağırsak hareketlerini hızlandırır​.

Zeytinyağı ve Limon Suyu Karışımı

Zeytinyağı ve limon suyu karışımı, sindirim sistemini uyararak kabızlığın hafiflemesine yardımcı olabilir. Sabahları aç karnına bir yemek kaşığı zeytinyağı ve birkaç damla limon suyu içmek, bağırsakları çalıştırabilir. Ancak, bu yöntemi de doktor onayı olmadan kullanmamanız önerilir​.

Hamilelikte Kabızlık İçin İlaçlar ve Tıbbi Yaklaşımlar

Hamilelikte kabızlık genellikle yaşam tarzı değişiklikleri ve doğal çözümlerle hafifletilebilir. Ancak, bazı durumlarda ilaçlara ihtiyaç duyulabilir. Özellikle kabızlık şiddetli hale geldiğinde veya doğal yöntemler yetersiz kaldığında, tıbbi müdahale gerekebilir. Ancak, hamilelikte kullanılan ilaçlar, hem anne adayı hem de bebek için güvenli olmalıdır. İşte hamilelikte kabızlık tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar ve tıbbi yaklaşımlar:

Dışkı Yumuşatıcılar

Hamilelikte kabızlık için en yaygın kullanılan ilaçlardan biri dışkı yumuşatıcılarıdır. Bu ilaçlar, dışkının yumuşamasına yardımcı olur ve geçişini kolaylaştırır. Docusate sodium gibi dışkı yumuşatıcılar, genellikle güvenli kabul edilir. Ancak, bu tür ilaçların yalnızca doktor önerisiyle kullanılması gereklidir, çünkü her ilaç her hamilelik için uygun olmayabilir​.

Lif Takviyeleri

Lif takviyeleri, kabızlık tedavisinde sıkça tercih edilen bir diğer seçenektir. Bu takviyeler, bağırsak hareketlerini düzenlemeye yardımcı olur ve dışkıyı yumuşatır. Hamilelik sırasında lif alımını artırmak, genellikle kabızlıkla mücadelede etkili bir yaklaşımdır. Ancak, lif takviyelerinin aşırı kullanımı bağırsak sorunlarına yol açabileceği için doktor gözetiminde kullanılmalıdır​.

Reçeteli İlaçlar

Eğer kabızlık tedavi edilemezse ve durum ciddi bir hal alırsa, doktorlar bazen reçeteli ilaçlar önerebilir. Laksatifler, kabızlık için güçlü çözümler sunabilir. Ancak, laksatiflerin hamilelikte kullanımı çok dikkatli yapılmalıdır. Bisakodil ve senna gibi laksatifler, hamilelikte kullanılabilir, ancak yalnızca doktor onayı ile​.

Fiziksel Tedavi ve Egzersiz

Bazen, kabızlık sorununu çözmek için egzersizler ve fiziksel tedavi önerilebilir. Düzenli fiziksel aktivite, bağırsak hareketlerini artırabilir ve kabızlığı hafifletebilir. Bunun yanı sıra, bazı anne adayları için fiziksel terapi seansları, sindirim sistemi üzerinde olumlu etkiler yaratabilir. Bu yöntemler, genellikle ilaç kullanımı ile desteklenebilir​.

Hamilelikte Kabızlıkla Başa Çıkmak İçin Önleme Stratejileri

Hamilelikte kabızlık, sıklıkla karşılaşılan bir sorun olmasına rağmen, doğru önlemlerle önlenmesi mümkündür. Anne adayları, yaşam tarzı değişiklikleri ve sağlıklı alışkanlıklar ile kabızlık sorununu engelleyebilirler. İşte hamilelikte kabızlıkla başa çıkmak için uygulayabileceğiniz bazı etkili önleme stratejileri:

Düzenli ve Sık Öğünler

Büyük öğünler yerine daha küçük, sık öğünler yemek, sindirim sistemini rahatlatır ve bağırsak hareketlerini destekler. Ayrıca, bu yöntem sindirim sisteminin aşırı yüklenmesini engeller ve kabızlık riskini azaltır. Her öğünde lifli gıdalar, sağlıklı yağlar ve proteinler içeren dengeli bir diyet tercih edilmelidir​.

Yeterli Sıvı Tüketimi

Gün boyunca yeterli miktarda su içmek, kabızlıkla mücadelede oldukça etkilidir. Su, dışkının yumuşamasına yardımcı olur ve bağırsak hareketlerini artırır. Hamilelik sırasında su ihtiyacı artabilir, bu yüzden günde 8-10 bardak su içmek kabızlık riskini en aza indirir. Ayrıca, suyun yanında bitkisel çaylar ve meyve suyu gibi sıvılar da tüketilebilir​.

Lifli Gıdaların Tüketimi

Lif, sindirim sisteminin sağlıklı çalışmasını sağlayan önemli bir bileşendir. Hamilelikte lifli gıdaların tüketimi arttırılmalıdır. Meyveler (özellikle elma, armut), sebzeler (örneğin brokoli, havuç), kepekli tahıllar ve kuru baklagiller gibi gıdalar, kabızlık sorununu önleyebilir. Lifli gıdaların sindirimi kolaylaştırıcı etkisi vardır ve dışkının hacmini artırarak bağırsak hareketlerini hızlandırır​.

Düzenli Egzersiz

Fiziksel aktivite, kabızlıkla başa çıkmanın en etkili yollarından biridir. Düzenli egzersiz yapmak, bağırsak hareketlerini hızlandırır ve sindirim sistemini uyarır. Hafif egzersizler, yürüyüşler ve yoga gibi aktiviteler, kabızlık sorununu önlemenin yanı sıra genel sağlık üzerinde de olumlu etkiler yaratır. Hamilelik sırasında aşırı egzersizden kaçınılmalı, ancak hafif hareketlerle sindirim sistemi rahatlatılabilir.

Stresten Kaçınmak

Hamilelikte stres, sindirim sistemi üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir. Stres, bağırsak hareketlerini yavaşlatabilir ve kabızlık sorununu artırabilir. Rahatlama teknikleri, derin nefes egzersizleri ve meditasyon gibi stres azaltıcı yöntemler, hem anne adayının genel sağlığını iyileştirir hem de kabızlıkla mücadeleye yardımcı olabilir​.

Kabızlıkla İlgili Tıbbi Durumlar ve Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?

Hamilelikte kabızlık, çoğu zaman geçici ve yönetilebilir bir durumdur. Ancak, bazı durumlarda kabızlık daha karmaşık hale gelebilir ve ek sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle, anne adaylarının kabızlıkla başa çıkarken dikkatli olmaları ve gerektiğinde tıbbi yardım almaları önemlidir. İşte kabızlıkla ilişkili olabilecek tıbbi durumlar ve ne zaman doktora başvurmanız gerektiği hakkında bazı bilgiler:

Şiddetli Kabızlık ve Karın Ağrısı

Eğer kabızlık şiddetli hale gelirse ve buna karın ağrısı, şişkinlik veya gaz sancıları eşlik ederse, bu durum daha ciddi bir sağlık sorununa işaret edebilir. Özellikle karın ağrısı ve şişkinlik, bağırsak tıkanıklığı gibi daha ciddi problemlerin belirtisi olabilir. Bu tür durumlar göz ardı edilmemeli ve bir sağlık uzmanına başvurulmalıdır​.

Rektal Kanama

Hamilelikte kabızlık nedeniyle şiddetli ıkınmalar sonucu rektal kanama meydana gelebilir. Eğer dışkılama sırasında kanama görülürse, bu ciddi bir belirtidir ve hemen doktorunuza başvurmanız gerekir. Rektal kanama, hemoroid veya daha ciddi bağırsak sorunlarının belirtisi olabilir​.

Sürekli Kabızlık ve Tedaviye Yanıt Vermeme

Eğer kabızlık uzun süre devam ediyorsa ve evde uygulanan basit önlemlerle tedavi edilemiyorsa, bu durum daha kapsamlı bir değerlendirme gerektirebilir. Sürekli kabızlık, bağırsak hastalıkları veya sindirim sistemi sorunlarının bir belirtisi olabilir. Bu durumda, doktorunuza başvurarak daha derinlemesine bir muayene ve test yapılması gerekebilir​.

Bağırsak Hareketlerinde Belirgin Değişiklik

Eğer kabızlık, dışkılamadaki sıklıkta belirgin bir azalma, dışkının şekli ve sertliğiyle ilgili büyük değişikliklere yol açıyorsa, bu da doktor kontrolü gerektirebilir. Hamilelikte sindirim sistemi değişiklikleri olsa da, aşırıya kaçan bir durum, başka bir sağlık sorununun belirtisi olabilir​.

Doktorun Önerileri ve İlaç Kullanımı

Bazı durumlarda, doktorlar kabızlık için reçeteli ilaçlar önerebilir. Ancak, hamilelikte her ilacın güvenli olmadığını unutmamak gerekir. Laksatifler ve dışkı yumuşatıcılar gibi ilaçlar, yalnızca doktor gözetiminde kullanılmalıdır. Ayrıca, doktorun önerdiği doğal çözümler ve diyet değişiklikleri de tedavi sürecinde etkili olabilir​.

Sonuç

Hamilelik, vücudun birçok alanda değişime uğradığı özel bir dönemdir. Bu süreçte, birçok kadın sindirim sistemi problemleri ile karşılaşabilir ve en yaygın sorunlardan biri kabızlıktir. Kabızlık, genellikle hormonal değişiklikler, büyüyen rahmin bağırsaklara uyguladığı baskı ve beslenme alışkanlıklarındaki değişiklikler nedeniyle ortaya çıkar. Neyse ki, bu sorun çoğu zaman yaşam tarzı değişiklikleri ve doğal çözümlerle etkili bir şekilde yönetilebilir.

Hamilelikte kabızlık, anne adaylarının hayat kalitesini etkileyebilir. Ancak, doğru beslenme, düzenli egzersiz, yeterli sıvı alımı ve doğal çözümlerle bu sorunun üstesinden gelmek mümkündür. Ayrıca, kabızlık şiddetli hale gelirse veya uzun süre devam ederse, bir sağlık profesyoneline başvurmak önemlidir. Hamilelik süresince sağlık sorunlarına dikkat edilmesi, anne ve bebek sağlığı için hayati önem taşır.

Sonuç olarak, hamilelikte kabızlık yaygın bir sorun olsa da, uygun önlemlerle yönetilebilir. Anne adayları, dengeli bir diyet, düzenli fiziksel aktivite ve yeterli sıvı alımı gibi basit ama etkili yöntemlerle bu sorunu hafifletebilirler. Eğer kabızlık sorunuyla başa çıkmakta zorlanıyorsanız, bir sağlık profesyoneline danışarak en uygun tedavi yöntemini belirleyebilirsiniz.

Sık Sorulan Sorular (FAQ)

Hamilelikte kabızlık neden olur?

Hamilelikte kabızlık, genellikle hormonal değişikliklerden kaynaklanır. Progesteron hormonu, bağırsak kaslarını gevşeterek sindirim sisteminin işleyişini yavaşlatır. Ayrıca, büyüyen rahim de bağırsaklara baskı yaparak dışkının geçişini zorlaştırabilir. Yetersiz lifli gıda alımı, düşük sıvı tüketimi ve yetersiz fiziksel aktivite gibi yaşam tarzı faktörleri de kabızlığı tetikleyebilir​.

Hamilelikte kabızlık nasıl geçer?

Hamilelikte kabızlığı hafifletmek için öncelikle lif açısından zengin gıdalar tüketilmeli, bol su içilmeli ve hafif egzersizler yapılmalıdır. Yürüyüş, yoga gibi fiziksel aktiviteler bağırsak hareketlerini uyararak kabızlığın geçmesine yardımcı olabilir. Ayrıca, probiyotik gıdalar (yoğurt, kefir gibi) ve karın masajı gibi doğal çözümler de faydalı olabilir. Ancak, evdeki çözümler yeterli olmadığında bir doktora başvurulmalıdır​.

Hamilelikte kabızlık tehlikeli midir?

Hamilelikte kabızlık genellikle tehlikeli değildir ve geçici bir durumdur. Ancak, aşırı zorlanma, rektal kanama, sürekli karın ağrısı veya dışkılama sırasında şiddetli rahatsızlık hissetmek gibi durumlar, kabızlığın daha ciddi bir sağlık sorununa yol açabileceğini gösteriyor olabilir. Bu tür belirtiler görüldüğünde mutlaka bir doktora başvurulmalıdır​.

Hangi gıdalar kabızlığa iyi gelir?

Kabızlığı önlemek ve hafifletmek için lif açısından zengin gıdalar tüketilmelidir. Özellikle elma, armut, brokoli, havuç, kepekli tahıllar ve baklagiller kabızlık sorununu hafifletmeye yardımcı olabilir. Ayrıca, zeytinyağı ve limon suyu karışımı da bağırsak hareketlerini uyarabilir. Yüksek su içeriğine sahip meyve ve sebzeler de dışkının yumuşamasını sağlar​.

Hamilelikte kabızlık için hangi ilaçlar güvenlidir?

Hamilelikte kabızlık tedavisinde ilaç kullanımı sınırlıdır. Ancak bazı dışkı yumuşatıcılar ve lif takviyeleri, doktor onayı ile güvenle kullanılabilir. Docusate sodium gibi dışkı yumuşatıcılar genellikle güvenli kabul edilir. Ancak, kabızlık için laksatifler gibi daha güçlü ilaçlar, yalnızca doktor önerisiyle kullanılmalıdır. Hamilelikte herhangi bir ilaç kullanmadan önce mutlaka doktora danışılmalıdır​.

Kaynakça

1. 1. Medical Park – Hamilelikte Kabızlık Neden Olur?
      https://www.medicalpark.com.tr/hamilelikte-kabizlik/hg-3716
   2. Dr. Gamze Çağlar – Gebelikte Kabızlık ve Doğal Tedavi Yöntemleri
      https://drgamzecaglar.com/gebelikte-kabizlik/
   3. Dr. Senai Aksoy – Hamilelikte Kabızlık Tehlikeli midir?
      https://tupbebek.com/blog/hamilelikte-kabizlik-tehlikeli-midir/
   4. Dulcosoft – Hamilelikte Kabızlık ile Nasıl Baş Edilir?
      https://www.dulco.com.tr/kabizlik/hamilelikte-kabizlik
   5. Dr. Seher Sarı – Gebelikte Kabızlık Nedenleri ve Çözüm Yolları
      https://sehersari.com/haber/gebelikte-kabizlik-nedenleri-dogal-ve-cozum-yollari
   6. Forbiome – Hamilelikte Kabızlık Neden Olur? Nasıl Geçer?
      https://www.forbiome.com/sindirim-sistemi/hamilelikte-kabizlik-neden-olur-nasil-gecer